Projekty i innowacje
Osiemnastka w Projekcie Szkoła Patriotów
W maju 2023 roku nasza szkoła przystąpiła do projektu edukacyjnego Szkoła Patriotów zorganizowanego przez Śląskie Kuratorium Oświaty. Celem podejmowanych przez nas działań będzie kształtowanie postaw patriotycznych szczególnie ważnych dla naszej małej ojczyzny –Ciężkowic .Projekt będzie służył także przywracaniu i podtrzymywaniu pamięci o ważnych dla historii naszej Ojczyzny i regionu bohaterach i wydarzeniach.
W ramach tego przedsięwzięcia zamierzamy upowszechnić wiedzę na temat tragicznych wydarzeń z czasów II wojny światowej, które miały miejsce w czerwcu 1940 roku w naszej miejscowości. Za śmierć komendanta niemieckiej policji, wieś miała zostać spalona. Dzięki skutecznej interwencji między innymi proboszcza Ciężkowic-księdza Andrzeja Mroczka pacyfikację zamieniono na egzekucję 20 mieszkańców.
Miejscem pamięci ważnym dla naszej społeczności , które otaczamy szczególną opieką jest Pomnik Ofiarom Faszyzmu. To wyjątkowe miejsce znajduje się przy drodze do szkoły. Umieszczono na nim tablicę z nazwiskami rozstrzelanych mieszkańców. Jesienią tego roku odbędzie się uroczyste odsłonięcie pomnika po renowacji, będzie to niezwykła, pełna wzruszeń chwila dla wielu mieszkańców Ciężkowic.
Rocznicowe uroczystości
- 4 czerwca 2024
2 czerwca 2024 roku pod ciężkowickim pomnikiem odbyły się rocznicowe uroczystości. Oddano hołd rozstrzelanym 5 czerwca 1940 roku mieszkańcom dzielnicy. W uroczystościach uczestniczyła delegacja naszej szkoły z Panią Dyrektor Anną Hassa, przedstawiciele Samorządu Uczniowskiego wraz z Anną Stachańczyk oraz członkowie kółka historycznego z opiekunem Anną Dudek.
Realizacja działań
- 26 lutego 2024
W ubiegły roku (od lutego do listopada) w naszej szkole odbywał się projekt pod nazwą „Szkoła Patriotów”. Nad projektem pracował zespół w składzie: Anna Dudek - koordynator projektu, Dorota Prochowska, Jolanta Gut.
Po opracowaniu planu, zostały zrealizowane następujące działania:
- Objęcie szczególną opieką terenu Pomnika przez uczniów SP18, upowszechnienie działań poprzez FB szkoły i zakładkę na stronie szkoły oraz wpisanie działań w ramach Projektu Szkoła Patriotów do programu profilaktyczno-wychowawczego SP18
- Przeprowadzenie lekcji tematycznych na godzinach wychowawczych.
- Zorganizowanie Konkursu Pocztówka z Ciężkowic w ramach realizacji programu własnego Moja mała ojczyzna.
- Realizacja innowacji pedagogicznej Ciężkowice z historią. Kontynuowanie współpracy z Muzeum Miasta Jaworzna, przygotowanie wystawki.
- Przygotowanie zbioru scenariuszy na lekcje wychowawcze pt: Edukacja regionalna - Dziedzictwo kulturowe w regionie i złożenie go do biblioteki szkolnej.
- Dzień Promocji Szkoły -stoisko Ciężkowice z historią, upowszechnianie wiedzy (ciekawostki),udział uczniów SP18 w uroczystościach poświęconych pomordowanym mieszkańcom Ciężkowic (uroczyste nabożeństwo, poczet sztandarowy uczniów naszej szkoły, złożenie kwiatów ,okolicznościowe przemówienia).
- Spacer z przedstawicielami klas pod pomnik, nawiązanie do historii i pamięci pomordowanych.
- Śladami Romana Pierzchały -ocalonego z egzekucji w Ciężkowicach. Wizyta w Żarnowcu.
- Lekcje wychowawcze propagujące wiedzę n/t naszej małej ojczyzny, a zwłaszcza pomordowanych mieszkańców Ciężkowic.
- Nawiązanie współpracy z PM nr 4 w Jaworznie.
- Przygotowanie materiałów na temat bohaterskiego policjanta z Ciężkowic opublikowanych w gazetce parafialnej NMP w Jaworznie -Ciężkowicach Echo ambony.
- Przygotowanie prac plastycznych (rysunki i makiety) przez uczniów klasy 3b pod hasłem: Pomnik upamiętniający rozstrzelanych ciężkowiczan oczami trzecioklasisty.
Zwieńczeniem projektu było przygotowanie wystawy dotyczącej rozstrzelanych mieszkańców Ciężkowic, cykl zajęć dotyczących pogłębienia wiedzy n/t czasów wojny i okupacji i udziału bohaterów naszej małej ojczyzny prowadzonych przez pracownika Muzeum Miasta Jaworzna - Pana Adriana Ramsa.
- Zamieszczenie informacji na temat przeprowadzanych działań w ramach Projektu Szkoła Patriotów w prasie lokalnej-Extra Jaworzno.
Wojenna historia z tragicznym finałem
- 9 września 2023
Jest rok 1940 trwa mroczny czas okupacji. 4 czerwca około 22 w Ciężkowicach padł strzał. Nie wiadomo kto strzelał, celem był Niemiec. Gdzie padł strzał? „koło Kukany” na drodze Jaworskiej. ( dzisiaj ulica Ciężkowicka). Zabitym był Otto Kremlin komendant policji. We wsi Niemcy rozpoczęli intensywne poszukiwania sprawców. Rano przyjechały do wsi cysterny z benzyną, a wojsko otoczyło wieś z widocznym zamiarem pacyfikacji. Ciężkowice miały zostać spalone a mieszkańcy wymordowani lub wywiezieni.
Do spalenia wsi nie doszło. Dzięki skutecznej interwencji księdza Andrzeja Mroczka, który gwarantował, że to nie mieszkańcy wsi strzelali. Przeciw pacyfikacji był też zarządzający cementownią Niemiec, oraz volksdeutsche osiedleni w Ciężkowicach - Paul Nowak i jego brat Reinhold. Wieś nie została spacyfikowana, w zamian miano rozstrzelać 20 mieszkańców wsi.
Przybyły z Katowic 83 batalion egzekucyjny przeprowadził egzekucje.. „Sołtys wyznaczył do rozstrzelania 14 mężczyzn spośród najbliżej mieszkających, a równocześnie najbardziej podejrzanych osób. Natomiast komendant batalionu egzekucyjnego wybrał spośród 7 więźniów dowiezionych z więzienia chrzanowskiego dodatkowo sześciu”. Józef Pyptiuk wrócił do więzienia. Przed egzekucją skazanych pobito, potem ustawiono pod murem, w sąsiedztwie podworskiego „dworu” . Wyrok wykonano strzelając do ofiar w dwóch salwach. „W trakcie oględzin zwłok miejscowy lekarz Adam Klaczek zataił przed Niemcami, że 20-letni Roman Pierzchała nie został zabity, lecz tylko ranny”. Trafiony w obojczyk upadł i wykorzystał chwilową nieuwagę Niemców, podejmując udaną ucieczkę. Ukrył się w pobliskiej zagrodzie, Józefa Janika wskakując do szamba. Hitlerowcy stracili trop na posesji kowala, Janik został aresztowany i skazany na obóz w Oświęcimiu, z którego po kilku miesiącach powrócił.
Przygotowanie do egzekucji w Ciężkowicach 5 czerwca 1940 roku.
Reprodukcja fotografii z:J.Zawistowski, Jaworzno zarys dziejów w latach 1939-1990. Kraków 1996.
Egzekucja 20 zakładników w Ciężkowicach dnia 5 czerwca 1940 roku.
Reprodukcja z: J.Zawistowski, Jaworzno zarys dziejów w latach 1939-1990.Kraków 1996.
Losy uciekiniera Romana Pierzchały nie ułożyły się szczęśliwie. Przewieziono go w okoliczne lasy, przeżył leczony przez dr Kazimierza Stawarskiego. Odwiedził matkę w Ciężkowicach, co zauważyli konfidenci donosząc o tym Niemcom. Zorganizowano obławę, której jednak zdołał uciec, gubiąc przy tym połówkę chleba od matki. Zgubiony chleb stał się dowodem rzeczowym i przyczyną aresztowania i wywiezienia matki i siostry Romana Pierzchały do Oświęcimia, z którego już nie powrócił. On sam zginął w 1944 roku walcząc w oddziałach GL w powiecie olkuskim.
Według relacji Józefa Wiernka.
OFIARY EGZEKUCJI 5 VI 1940 R. W CIĘŻKOWICACH
Barański Teofil - lat 36
Bielik Franciszek - lat 39
Broda Antoni - lat 23
Chechelski Franciszek - lat 30
Chechelski Karol - lat 32
Chechelski Stanisław - lat 30
Cichy Fryderyk - lat 24
Ciołczyk Andrzej - lat 29
Ciołczyk Mikołaj - lat 27
Jakubowicz Herman - lat 21
Kramarczyk Jan - lat 40
Kucia Stanisław - lat 32
Nowacki Bronisław - lat 34
Nowak Władysław - lat 26
Pazdalski Józef - lat 26
Pazdalski Karol - lat 24
Pierzchała Jakub - lat 60
Sołtysek Jan - lat 26
Życiński Tadeusz - lat 24
Na tablicy umieszczonej na pomniku znajduje się także nazwisko Romana Pierzchały
W miejscu egzekucji postawiono drewniany krzyż. A w pobliżu, przy drodze prowadzącej do szkoły, w latach osiemdziesiątych XX wieku postawiono pomnik. Na nim umieszczono tablicę upamiętniającą rozstrzelanych mieszkańców Ciężkowic.
S.Nowakowski, Miejsca Pamięci i Pomniki Miasta Jaworzna, w: Zeszyty Historyczne Miasta Jaworzna, nr1,2000, s.24.
J.Zawistowski, Wojna i okupacja,s.28.
Według relacji Józefa Wiernka.
Rocznica rozstrzelania mieszkańców Ciężkowic
Grób ocalałego z egzekucji Romana Pierzchały
- 15 października 2023
Podczas egzekucji 20 mieszkańców Ciężkowic, jeden z nich 20 - letni Roman Pierzchała trafiony w obojczyk przeżył. W trakcie oględzin miejscowy lekarz Adam Klaczek zataił ten fakt przed Niemcami. Roman Pierzchała wykorzystał nieuwagę Niemców i podjął ucieczkę. Ukrył się w pobliskiej zagrodzie kowala Józefa Janika wskakując do szamba. Hitlerowcy stracili trop. Janik trafił do Oświęcimia, z którego po kilku miesiącach wrócił.
Roman Pierzchała ukrywał się, przeżył leczony przez doktora Kazimierza Stawarskiego. Walczył w oddziałach partyzanckich na terenie powiatu olkuskiego i tam zginął. Został pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu we wsi Łany Wielkie w gminie Żarnowiec.
Fotorelacja wyjazdu do Żarnowca.
Pomnik rozstrzelanych oczami trzecioklasisty
- 15 października 2023
Pomnik upamiętniający rozstrzelanych ciężkowiczan oczami trzecioklasisty - prace plastyczne
Długa noc okupacji- cykl zajęć przeprowadzonych przez pracownika Muzeum Miasta Jaworzna
- 15 października 2023
11 października 2023 roku w naszej szkole odbył się cykl zajęć przeprowadzonych przez pracownika Muzeum Miasta Jaworzna Pana Adriana Ramsa dotyczących czasów wojny i okupacji pod tytułem Długa noc okupacji. Lekcje odbyły się w klasach 6b i 8a wraz z licznym udziałem koła historycznego, a także specjalnie przygotowana prelekcja dla młodszych uczniów z klasy 3b.
1
Pamięci pomordowanych mieszkańców Ciężkowic
- 15 października 2023
Pamiętamy...
